موضوعات

عادات غذایی (20) : تغذیه و یادگیری – بخش هفتم: تقویت حافظه/ قسمت پنجم:گیاهان تقویت کننده حافظه (8- اسطوخودوس )

 

*مقدمه ؛ معرفی گیاه اسطوخودوس :
اگر دچار سردرد های عصبی و فراموشی و کندی ذهن گردیده اید از مصرف گل اسطو خودوس که تازه انرا خشک نموده و به صورت پودر در اورده با کمی پودر کندر و مقداری عسل به حالت خمیر در اورده اید دریغ نورزید این گیاه خوش عطر یکی از بهترین گیاهانی است که از قدیم الایام تا کنون جهت درمان انواع بیماریها ی ذهنی و مغزی از جمله مالیخولیا ، مانیا ، صرع ،سرگیجه ،عقب ماندگی ذهنی و نسیان (فراموشی ) توسط طبیبان یونانی وایرانی تجویز شده و مورد استفاده قرار می گرفته است
نام‌های دیگر آن: خیر دشتی، آنس الارواح، لاوند، ممسک الارواح، ضُرم، زغلیل، رزالذهب، خیری، خرام، خرامی، آلاله تلخ، گل‌لاوند، شاه‌اسپرم رومی می‌باشد.[۲] در تنکابن آن را تروم می‌نامند.[۳]

*خلاصه فواید مربوط به رفع موانع یاگیری و تقویت حافظه:
1- رفع فراموشی و تقویت حافظه.
2- یکی از موانع یادگیری فرو رفتن در فکر های نارحت کننده است که منجر به غم و اندوه و افسردگی می شود و با خوردن اسطوخودوس تا حد قابل توجهی غم و اندوه برطرف می شود که به نوبه خود به یاگیری مفید کمک می کند.
3- – یکی از موانع تمرکز سردرد است. اسطوخودوس به به رفع سردرد و سردردهای یکطرفه کمک می کند که مسلماً با ایجاد تمرکز به یادگیری کمک قابل توجهی خواهد شد.
4- از دیگر موانع یادگیر مفید ضعف اعصاب است که باعث می شود از فعالیت مفید سیستم عصبی مرکزی ( مغز) برای معالجه ضعف اعصاب مفید است که قطعاً تقویت اعصاب منجر به یادگیری بهرت خواهد بود.
5- از زمینه هایی که به تمرکز و بالطبع یاگیری سطح بالا کمک می کند ، خواب خوب و مطبوع در شب است. لذا اگر فردی دچار مشکل کم خوابی و بدخوابی در شب است که طبیعتاً در طول روز کسل شده و در حال چرت زدن است و قاعدتاً نمی تواند برای یادگیری خوب تمرکز داشته باشد خوردن گیاه اسطوخدوس برای رفع بیخوابی و فراهم شدن خوابی مطبوع بسیار مؤثر و مفید خواهد بود.

خلاصه نحوه استفاده:
1- دم کرده اسطوخودوس.
2-کمپرس اسطوخودوس.
3-اسانس و روغن اسطوخودوس.
4-شربت اسطوخودوس.(طرز درست کردن شربت درپایان توضیحات آمده است)

»»» توضیحات بیشتر تحت عنوان معرفی علمی ، ترکیبات شیمیایی ، خواص و موارد استفاده ، نحوه استفاده ، مضرات و موارد منع این گیاه را در ادامه و با دقت بخوانید:

مبحث: پزشکی-بهداشتی
عنوان اصلی: تغذیه (عادات غذایی)
عنوان فرعی: تغذیه و یادگیری
عنوان فرعی تر : منابع غذایی تقویت حافظه(گیاهان تقویت کننده حافظه ؛ اسطوخودوس )

معرفی علمی :
اسطوخدوس، اسطوقدوس، لاواندولا (به انگلیسی: Lavandula یا lavender) سرده‌ای مشتمل از ۲۵ تا ۳۰ گونهٔ مختلف از دسته گیاهان گلدار و از خانوادهٔ نعناعیان است. اسطوخودوس گل‌های کوچک خوشه‌ای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است. برگش شبیه برگ صعتر و از آن درازتر و باریکتر است. ساقه‌اش واحد و باریک و بی‌شاخ و در قد کمتر از شبری است. قبهٔ آن متراکم از اجزاء شبیه به جو، بی‌تخم و مایل به سرخی، تندطعم و با اندک تلخی است.[۱]

لاواندا (نام علمی: Lavandula stoechas L) گیاهی است از خانواده نعناسانان که برگ‌ها و قسمت سبز گیاه دارای اسانس روغنی فرار است. اسطوخودوس گیاهی است چند ساله به شکل بوته کوچک به بلندی نیم متر، بسیار پرشاخه، ساقه‌های آن ۴گوشه، برگ‌های آن دراز، متقابل، پوشیده از کرک سفید پنبه‌ای. برگ‌های آن که در بهار ظاهر می‌شود به رنگ بنفش تیره به صورت سنبله. اسطوخودوس دارای برگ‌ها و کرک‌های معطر است. میوهٔ این گیاه ۴ فندقه‌ای است و هریک از آنان نیز پس از رسیدن، شکل بیضوی و رنگ قهوه‌ای شفاف پیدا می کن. در سطح میوه ۳ زائده مشخص پیدا می‌شود. از کلیه قسمت‌های این گیاه مخصوصاً شاخه‌های برگدار آن بوی قوی ولی مطبوع استشام می‌گردد.

اسطوخودوس گیاه بومی حوزه مدیترانه می باشد و در سرتاسر جنوب قاره اروپا پراکنده است؛ البته در جنوب آمریکا زیر کشت آن را متداول کرده اند. اسطوخودوس در خاک های مخلوط با شن و ماسه که بخوبی آبیاری بشوند و محل نیز آفتابگیر باشد، رشد می نماید در جنوب فرانسه و بریتانیا این گیاه را به صورت انبوه کشت می کنند. همچنین در باغچه منزل هم می توان اسطوخودوس را به شکل یک گیاه تزیینی کاشت و از محاسن آن بهره برد .
اسطوخودوس گیاهی است چندین ساله به ارتفاع حدود نیم متر با برگهای متقابل ، باریک ، دراز سبز رنگ و پوشیده از کرکهای سفید پنبه ای . گلهای آن برنگ بنفش و بصورت سنبله می باشد .

ترکیبات شیمیایی :
ترکیبات شیمیایی اسانس اسطوخودوس، مرکب از نوعی ستن (با بوی کامفر و نعناع) سینئول، الکل و لینالول است. مطابق تحقیقی دربارهٔ اثرات گیاهان درمنه، اسطوخودوس و آویشن شیرازی بر روی باکتری‌های Staphylococcus aureus، Pseudomonas aeruginosa و Klebsiella pneumonia که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، اسانس اسطوخودوس دارای اثر مهار کننده بر روی باکتری‌های بیماری زای مورد مطالعه می‌باشد.[۴]

اسانس اسطوخودوس دارای حدود 40% استات لینالیل است همچنین در آن ترکیباتی نظیر اسید بوتیریک ، اسید پروپیونیک و اسید والریک ، لینالول آزاد و ژرامبول وجود دارد .

خواص و موارد استفاده :
ظاهر زیبایی که گیاه پس از گل دادن پیدا می‌نماید باعث می‌شود در بعضی نواحی اقدام به پرورش آن به عنوان یک گیاه زینتی گردد. قسمت مورد استفاده این گیاه سرشاخه‌های برگدار و گل دار آن است که علاوه بر مصارف درمانی، اسانس گیری به عمل می‌آید.

این گیاه یکی از خوشبوترین گیاهان دارویی در جهان محسوب می‌شود که در مناطق مختلفی از ایران، هند، چین، انگلیس و کانادا به صورت خودرو رشد می‌کند. این گیاه علاوه بر آنکه به عنوان یک گیاه دارویی پرخاصیت در طب سنتی ایران و طب سنتی کشورهای چین و هند مورد استفاده قرار می‌گیرد به عنوان یک خوراکی مفید در سبد غذایی بسیاری از خانواده‌های آسیایی و اروپایی وجود دارد.[۵]

اسانس اسطوخودوس که از تقطیر گل و سرشاخه های گلدار این گیاه بدست می آید مایعی است زردرنگ یا زرد مایل به سبز که دارای بوی مطبوعی است .

اسطوخودوس از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است.

فهرست خواص اسطوخودوس:
1)برای رفع خستگی و آرامش چند قطره روغن اسطوخودوس را در وان آب گرم ریخته و برای مدت یکربع ساعت در آن دراز بکشید .
2)گرفتگی ها را باز می کند .
3)مقوی معده است .
4)ادرار آور می باشد .
5)معرق است و تب را پائین می آورد .
6)صفرا بر بوده و کبد را بکارمی اندازد و بیماری های کبدی را برطرف می کند.
7) ضد تشنج است .
8)برای تقویت عمومی بدن خوب است .
9)کرم های معده و روده را از بین می برد .
10)بیماری های سینه و سرفه را برطرف می کند .
11)در معالجه زکام موثر است .
12)از آن می توان بعنوان مسهل و تمیز کننده استفاده کرد.
13)برای رفع بیماریهای مجاری و ادرار مفید است .
14)برای برطرف کردن رعشه و سرگیجه حدود 5 گرم از پودر آنرا با عسل مخلوط کرده و هر شب بخورید .
15)برای رفع فراموشی و تقویت حافظه از دم کرده اسطوخودوس استفاده کنید .
16)برای رفع بیخوابی یک قطره از روغن اسطوخودوس را روی یک تکه پنبه بچکانید و آنرا داخل بالش خود قرار دهید خواب مطبوعی برای شما می آورد .
17)برای برطرف کردن غم و اندوه هر روز دم کرده اسطوخودوس بنوشید .
18)اگر دست و پای شما خواب می رود از این گیاه استفاده کنید .
19)برای پیشگیری از آب آوردن بدن دم کرده اسطوخودوس بنوشید .
20)زردی را برطرف می کند .
21)برای رفع حالت تهوع و سرگیجه مفید است .
22)سردرد و سردردهای یکطرفه را درمان می کند .
23)برای معالجه ضعف اعصاب مفید است .
24)طپش قلب را از بین می برد .
25) آسم را برطرف می کند .
26)برای رفع ترشحات زنانه می توانید از این گیاه استفاده کنید .
27)برای برطرف کرده سوء هاضمه یک قطره اسانس اسطوخودوس را در یک لیوان آب نیم گرم ریخته و یا یک فنجان از دم کرده آن را بنوشید .
28)اسطوخودوس درمان کنده رماتیسم ، آرتروز و نقرس است . برای این منظور کمپرس آنرا بر روی عضو مورد نظر بگذارید و یا اینکه 2 قطره روغن آنرا با یک قاشق روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و عضو دردناک را با آن ماساژ دهید .
29)زخم های کهنه را با مالیدن اسانس اسطوخودوس که در الکل حل کرده اید برطرف کنید .
30)برای درمان بیماریهای ریوی 2 تا 3 قطره روغن اسطوخودوس را با یک قاشق غذا خوری روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و سینه و پشت بیمار را ماساژ دهید .
31) مالیدن پماد اسطوخودوس زخم ها را ضد عفونی کرده و التیام می بخشد .
32)برای برطرف کردن بوهای نامتناسب در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ریخته و بگذارید به آرامی بجوشد عطر مطبوعی را در هوا پخش می کند .
33)برای رفع بیخوابی یک قاشق چایخوری پودر اسطوخودوس را با یک قاشق چایخوری پودر سنبل الطیب مخلوط کرده و در یک لیوان آبجوش ریخته و بمدت 10 دقیقه دم کنید . این دم کرده را یک ساعت قبل از رفتن برختخواب میل کنید تا بیخوابی شما برطرف شود .

نحوه استفاده :
1) دم کرده اسطوخودوس : حدود 5 گرم سرشاخه گلدار و یا گل این گیاه را در یک لیتر آبجوش ریخته و بمدت 10 دقیقه دم کنید . مقدر مصرف این دم کرده 4-3 فنجان در روز است .
2)کمپرس اسطوخودوس : 30 گرم گل و یا سرشاخه گلدار این گیاه را با یک لیتر آبجوش مخلوط کرده و بمدت 10 دقیقه دم کنید .
3)اسانس و روغن اسطوخودوس را می توانید از فروشگاههای گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها تهیه کنید برای مصرف یک قطره از آنرا با یک قاشق روغن بادام و یا روغن زیتون مخلوط کرده و برای ماساژ استفاده کنید . و یا یک قطره آنرا روی یک حبه قند و یا یک قاشق عسل مخلوط کرده بخورید .
4) مواد لازم برای تهیه شربت اسطوخودوس :

 عرق اسطوخودوس 2 پیمانه
 شکر یا عسل  نصف پیمانه
 عصاره لیموترش آبدار تازه  دو عدد
 گل خشک اسطوخودوس 3 قاشق غذاخوری

مضرات و موارد منع :
اسطوخودوس گیاهی است بی ضرر که همه می توانند از آن استفاده کنند . فقط برای اشخاص صفراوی مزاج خوب نیست و باعث آشفتگی می شود . اینگونه اشخاص باید آنرا با سکنجبین یا کتیرا بخورند .
———————————————————————————————————
* منابع 1 تا 5 : fa.wikipedia.org/wiki/اسطوخودوس
یادداشت خلاصه فواید مربوط به رفع موانع یاگیری و تقویت حافظه گیاه اسطوخدوس و ویرایش کل متن توسط :
دفترمشاوره موسسه فرهنگی دانش ( ج – ابراهیمی)

دیدگاه‌های این مطلب